Ćwiczenia fizyczne jako metoda leczenia przewlekłej niewydolności żylnej bez owrzodzeń
Abstract
Background
Chronic venous insufficiency (CVI) is a common disease that causes discomfort and impairs the quality of life of affected persons. Treatments such as physical exercise that aim to increase the movement of the ankle joint and strengthen the muscle pump in the calf of the leg may be useful to reduce the symptoms of CVI.
Objectives
To assess and summarise the existing clinical evidence on the efficacy and safety of physical exercise programmes for the treatment of individuals with non‐ulcerated CVI.
Search methods
The Cochrane Vascular Information Specialist (CIS) searched the Cochrane Vascular Specialised Register (May 2016). In addition, the CIS searched the Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL; 2016, Issue 4) and trial databases for details of ongoing or unpublished studies.
Selection criteria
Randomised controlled trials (RCTs) comparing exercise with no exercise programmes.
Data collection and analysis
Two review authors independently assessed the search results and selected eligible studies. We resolved disagreements by discussion. We summarised and double‐checked details from included studies. We attempted to contact trial authors for missing data, but obtained no further information.
Main results
We included two trials involving 54 participants with CVI. Many of our review outcomes were not reported or reported by only one of the two studies. The intensity of disease signs and symptoms was measured in both studies but using different scales; we were therefore unable to pool the data. One study reported no difference between the exercise and control groups whereas the second reported a reduction in symptoms in the exercise group. In one study, increases in change in ejection fraction compared with baseline (mean difference (MD) 4.88%, 95% confidence interval (CI) 3.16 to 6.60; 30 participants; P < 0.00001), half venous refilling time (MD 4.20 seconds, 95% CI 3.28 to 5.12; 23 participants; P < 0.00001) and total venous refilling time (MD 9.40 seconds, 95% CI 7.77 to 11.03; 23 participants; P < 0.00001) were observed in the exercise group compared with the control group. One study reported no difference between the exercise and control groups with regard to quality of life or ankle range of motion. Although muscle strength assessed by dynamometry at slow speed did not differ between the two groups in this study, variable peak torque at fast speed was lower in the control group than in the exercise group (2.8 ± 0.9 compared with ‐0.3 ± 0.6, P < 0.03). The incidence of venous leg ulcers, incidence of surgical intervention to treat symptoms related to CVI and exercise capacity were not assessed or reported in either of the included trials. We rated both included studies as at high risk of bias; hence, these data should be interpreted carefully. Due to the small number of studies and small sample size, we were not able to verify indirectness and publication bias. Therefore, we judged the overall quality of evidence as very low according to the GRADE approach.
Authors' conclusions
There is currently insufficient evidence available to assess the efficacy of physical exercise in people with CVI. Future research into the effect of physical exercise should consider types of exercise protocols (intensity, frequency and time), sample size, blinding and homogeneity according to the severity of disease.
PICO
Plain language summary
Czy ćwiczenia fizyczne mogą poprawić przepływ krwi w żyłach?
Wprowadzenie
Żyły to rodzaj naczyń krwionośnych odpowiedzialnych za transport krwi z ciała do serca (co jest określane jako powrót krwi żylnej). Proces ten wspomagają skurcze mięśni kończyn dolnych (tzw. pompa mięśniowa). Problemy z żyłami lub pompą mięśniową w nogach u niektórych osób mogą upośledzać ten proces, powodując stan znany jako przewlekła niewydolność żylna (PNŻ). PNŻ może powodować ból, obrzęk (zatrzymanie płynu prowadzące do opuchlizny) i owrzodzenia nóg oraz obniżyć jakość życia pacjenta. Badania wskazują, że metody leczenia (np. ćwiczenia fizyczne), które mają na celu zwiększenie wykonywania ruchów w stawie skokowym i wzmocnienie pompy mięśniowej w łydce mogą być użyteczne w zapobieganiu postępowi choroby i jej konsekwencjom. Przyjrzeliśmy się danym, które wspierają ćwiczenia fizyczne jako metodę leczniczą w PNŻ.
Charakterystyka badań i kluczowe wyniki
Niniejszy przegląd objął dwa badania kliniczne, w których brało udział łącznie 54 uczestników. W badaniach tych porównywano bezpośrednio skutki ćwiczeń fizycznych i interwencję kontrolną (dane aktualne do maja 2016 roku). W pierwszym badaniu nie wykazano różnic między grupą osób wykonujących ćwiczenia, a grupą kontrolną, natomiast w drugim badaniu stwierdzono złagodzenie objawów u pacjentów ćwiczących. Pod koniec drugiego badania zaobserwowano poprawę powrotu krwi żylnej w grupie, która wykonywała ćwiczenia w porównaniu z grupą kontrolną. W analizowanych badaniach nie wykazano nowych przypadków owrzodzeń żylnych nóg. Nie zaobserwowano żadnej różnicy pomiędzy grupami ćwiczącymi i kontrolnymi odnośnie jakości życia uczestników, ruchomości w stawie skokowym i ogólnej siły mięśni. Wynik wskazujący na poprawę powrotu krwi żylnej w grupie osób ćwiczących wspiera pogląd, że ćwiczenia fizyczne poprawiają warunki przepływu krwi u osób z PNŻ. Istnieje jednak wysokie ryzyko błędu systematycznego ze względu na brak ślepej próby (uczestniczy i badacze wiedzieli, do jakiej grupy przynależą pacjenci; przyp.tłum.) i doboru losowego. Dlatego uważamy, że obecnie nie ma jeszcze wystarczających informacji do potwierdzenia, że ćwiczenia fizyczne są skuteczne w leczeniu PNŻ.
Jakość danych naukowych
Ogólną jakość danych oceniliśmy jako bardzo niską: obydwa uwzględnione badania były niewielkie (łącznie zbadano 54 uczestników) i obarczone dużym ryzykiem błędu systematycznego ze względu na schemat zaślepienia i doboru losowego.
